philosophy quotes #05: Thiền - Vô trí
Không phải "vô tri" đâu!
Chào bạn!
Đầu năm bạn đã làm gì để chào đón năm mới?
Thường đọc sách đầu năm, Ngân đang đọc đến cuốn sách thứ 3 trong tuần này.
Lợi ích của đọc sách thì chắc bạn cũng biết, nhưng đừng xem đọc sách là sở thích nha!
Khi một người gặp vấn đề và tìm đến Ngân, lắng nghe và chia sẻ, Ngân thường thấy bản thân mình cũng chưa đủ, nên chia sẻ sách để họ đối diện với chính mình, tự suy ngẫm nhiều hơn so với cuộc hội thoại với Ngân.
Hi vọng khi bạn gặp một vấn đề nan giải, có thể tìm cho mình một người lắng nghe, một cuốn sách, hoặc một cách nào đó cho chính mình.
Hôm nay Ngân đọc sách của Osho, chủ đề Thiền, trong bộ 5 cuốn về Osho. (Đạo, Thiền, Đức Phật, Tantra, Upanishad)
Thiền không phải là Meditation?
Thiền nếu tiếng anh dùng meditation để giải nghĩa vẫn chưa trọn vẹn.
Vì meditation thường mang ý nghĩa thiền với một đối tượng nào đó, ví dụ thiền với lòng biết ơn, thiền yêu bản thân, thiền với thai nhi trong bụng như cách tôi vẫn hay dẫn thiền lúc dạy yoga.
Tôi cũng đã tiếp cận với thiền từ 2017, theo cách ngồi và quan sát thân tâm, và thiền với kim tự tháp.
Hôm nay tôi tiếp cận Thiền theo một cách sơ khai khác.
Thiền sinh ra ở Ấn Độ, phát triển ở Trung Hoa và nở hoa ở Nhật Bản. Thiền là Dhyan - là toàn bộ nỗ lực của ý thức Ấn Độ, có nghĩa là đơn độc, ở sâu bên trong bản thể đến mức thậm chí không có một ý nghĩ nào tồn tại. Trung Hoa là Ch’an. Nhật Bản là Zen cùng gốc từ Sanskrit là Dhyan
Ấn độ, hạt giống hướng nội
Thiền xuất hiện ở Ấn Độ như một hạt giống. Đất nước Ấn Độ là một vùng đất mẹ, nuôi dưỡng hạt giống với tinh thần mạnh mẽ, đặc biệt là ý thức hướng nội còn hướng ngoại không tồn tại, hoặc tồn tại như giấc mơ.
Hạt giống thì không có rễ kết nối với đất, không có cây lá kết nối với không khí, ánh nắng hay mặt trời.
Sự biệt lập và chỉ hướng vào trong. Ấn Độ sinh ra hạt giống tôn giáo vững chắc nhờ sự quay về bên trong nhưng không thể cho chúng đất sống.
Điều này cũng dùng để giải thích khi tại sao Ấn Độ đa phần vẫn nghèo, khi không ý thức bên ngoài và chạy theo các hình thức bên ngoài.
Trung Quốc, vươn cành, ra lá
Trung Quốc như tư tưởng của Khổng Tử.
Không hướng nội cũng không hướng ngoại.
Không nghĩ quá nhiều về thế giới này hay thế giới kia.
Chỉ giữ nguyên ở giữa.
Là nơi giúp cho các hạt giống phát triển, thiền được phổ biến rộng rãi, các lý thuyết, vị thầy. Đây cũng là lý do tại sao một số sách và ngành khảo cổ lại cho rằng Đức Phật có nguồn gốc từ Trung Quốc chứ không phải Ấn Độ, do sự du nhập và phát triển mạnh mẽ tại đây.
Nhật Bản, nở hoa
Nhật Bản là một đất nước chỉn chu ở nghi lễ và hình thức, nhưng có vẻ hơi lạnh tình người.
So sánh di sản nghệ thuật Geisha, các lễ hội, cách ăn mặt đến các hình thức uống trà, thưởng thức ẩm thực, uống rượu.
Ta sẽ thấy một đất nước xem trọng bên ngoài như thế nào. Khiến ta mê mẩn với sự tinh tế trong đặt để, sắp xếp, bài trí.
Một ý thức được phát triển khi được du mục đến xử xở phù tang sẽ trở thành một “thủ tục”, với các giá trị được tô đậm, rõ nét hơn.
Thiền như thực vật?
Ngoài lúc dẫn thiền khi tập yoga, tôi cũng hay thiền.
Tôi thiền động, là trong lúc hoạt động bình thường, tôi chánh niệm trong hành động, quan sát rõ chính mình, hiện thực và hiện diện ở hiện tại.
Nhưng khi có quá nhiều tạp niệm và suy nghĩ bên trong mình, tôi phải ngồi thiền một cách chỉn chu, để có thể quan sát và bỏ qua những suy nghĩ đang nổi trội, lấn át trong người mình.
Thiền sẽ tốt khi kết nối thiên nhiên?
Thực vật nhảy cảm hơn con người rất nhiều, trong các nghiên cứu về cách thực vật phản ứng với các tác động của con người, khi chủ thể chỉ mới suy nghĩ trong đầu sẽ cắt thử lá cành của cây để quan sát, thì máy đo cảm nhận đã thấy sự đột ngột thay đổi.
Thực vật có khả năng thần giao cách cảm. Nhận biết ngay từ trong ý nghĩ.
Và hoa là trái tim của thực vật, mang cái hồn và ý niệm của cây hoặc những ai trao cho nó.
Nếu ta có một môi trường kết nối thiên nhiên tốt hơn, phải chăng ta đang học cách cảm nhận một cách thuần khiết của thực vật.
Thiền có lợi ích gì?
“Thiên cơ bất khả lộ” hay cách mà một người đã hiểu thiền cho họ những gì, khó mà nói ra một cách cụ thể cho người khác, vì khác tầng hiểu biết. Đó luôn là cách mà Thiền được truyền đạt lại về các lợi ích của nó.
Với tôi, thiền là cách để ta quan sát bản ngã của chính mình, nhận ra mọi thứ không quá phức tạp, nhìn nhận giá trị của chính bản thân mình mà không dính mắc vào giá trị vật chất, hay mọi thứ liên quan bên ngoài của mình.
Là sự tĩnh lặng của tâm trí.
Tôi tin là thiền sẽ cho bạn câu trả lời giá trị cho riêng bạn!
“Bạn hãy cứ thiền, 30 ngày, theo số tuổi của bạn là số phút mỗi lần thiền, nếu sau 30 ngày bạn không muốn thiền nữa thì có thể dừng.” - thầy A.V.Saikumar Reddy - Trợ lý thân cận của Minh sư Patriji đã chia sẻ khi tôi có cơ hội gặp thầy trong buổi thiền Kim Tự Tháp.
Vô trí
Lý trí logic, như từ bài trực giác tôi có đề cập, ta có thể đưa bản thân đến những ý thức mà ta có để phát triển bản thân bên ngoài. Nhưng để nhìn một cách thuần khiết bên trong bản ngã của mình, ta phải thật tĩnh.
Như trong khi yêu hay ghét, đôi khi không phải ta yêu hay ghét họ, mà ta yêu và ghét những thứ ta cảm nhận và ý thức ta thêu dệt về họ.
Hoặc ta yêu hay ghét cảm giác và năng lượng họ đem lại cho ta, thấy thoải mái hoặc khó chịu trong bản thể khi ở bên họ.
Não bộ ta có sức mạnh lớn, sản sinh ra vô vàn ý nghĩ chỉ trong một khoảnh khắc, khiến ta cứ theo sự logic và bản năng mà đôi lúc không rõ đó có phải là hiện thực hay không?
Tôi hay dẫn thiền với những câu như “hãy cứ quan sát, lắng nghe, mà không phân tích hay phán xét đó là gì, cơ thể ta mỏi, nhưng hãy đừng phản ứng lại, chỉ quan sát, xem mỏi ở đâu, tê như nào, nhức ra sao”.
Ta không áp đặt “tâm muốn” vào để gây ra mâu thuẫn.
Đừng muốn mình phải không nghĩ gì, khi ta có một suy nghĩ, ngay lập tức ta muốn bỏ nó đi, thì cũng không phải, hãy cứ nhẹ nhàng quan sát, suy nghĩ đến rồi đi.
“Muốn được hiện tiền, chớ còn ngược xuôi. thuận nghịch tranh nhau, đó là tâm bệnh” - Thiền - Osho
Trạng thái Vô trí là “chớ khởi ghét yêu, rỗng suốt minh bạch”.
Không đưa cái tâm đầy những suy tư và áp đặt lăng kính của mình vào.
Như cuốn sách Tâm lý học về tiền bạc cũng nhận định sự “may mắn” khi thành công tài chính cũng nhờ vào việc sinh ra tại thời kỳ phù hợp, có hiểu biết, quan sát, quan điểm, nỗi sợ thích hợp với thời cơ và tình huống.
Hiện thực sẽ không phải là hiện thực khi được qua một “filter” cảm nhận. Đó là cách mà một nghệ sĩ có thể đưa góc nhìn của mình qua thơ từ, âm nhạc.
Viết một bài ngắn gọn hơn so với những gì tôi đã đọc, nhưng đã cô đọng những ý tôi thấy hay, cũng qua filter của tôi đấy.
Hi vọng bạn sẽ cảm ra được điều thú vị qua lăng kính của chính mình!
Mong bạn vô trí, đừng vô tri^^