philosophy quotes #02: bàn về hiểu biết
Biết, hiểu biết, khôn ngoan hay thông thái
Vận động não
“Strong minds discuss ideas, average minds discuss events, weak minds discuss people.” - Socrates
Tạm dịch: Những bộ óc mạnh mẽ thảo luận về các ý tưởng, những bộ óc trung bình thảo luận về các sự kiện, những bộ óc yếu đuối thảo luận về con người
Một ngày bạn đã dành thời gian để trao đổi thảo luận về các sự kiện xã hội, cuộc sống và con người. Hãy dành chút thời gian cùng tôi suy ngẫm và thảo luận về những nhận thức luận dưới đây nha.
Đây không phải là một tiết học
“I cannot teach anybody anything. I can only make them think.” - Socrates
Tôi không thể dạy ai bất cứ điều gì. Tôi chỉ có thể khiến họ suy nghĩ
Hình tượng của nền tư tưởng triết học phương Tây
Socrates được coi là một trong những người đã sáng tạo ra nền triết học phương Tây, và là nhà triết gia đạo đức đầu tiên của nền tư tưởng đạo đức phương Tây. Ông là một nhân vật rất bí ẩn, không hề viết ra bất cứ điều gì, chỉ được biết đến chủ yếu thông qua các tác phẩm do những tác giả cổ đại cùng thời kể lại, trong đó nổi bật nhất chính là hai môn sinh Platon và Xenophon .
Ông tin rằng triết học có thể làm xã hội trở nên tốt hơn.
Thành phần nhỏ nhất của xã hội là cá nhân! Socrates tin bạn sẽ tốt hơn với Triết học.
Làm thế nào bạn biết rằng bạn biết?
Đây là câu hỏi đưa ra cho mọi lý luận triết học, để đưa ra phương pháp luận chung nhất cho những quan điểm.
How do you know what you think you know?
Theo cấp độ tư duy, ta có thang đo Bloom được đề xuất vào năm 1956 bởi Benjamin Bloom:
Cấp độ 1 – Ghi nhớ (Remembering): Tôi nhớ một kiến thức
Cấp độ 2 – Hiểu biết (Understanding): Tôi hiểu kiến thức đó liên quan đến những cái nào
Cấp độ 3 – Áp dụng (Applying): Tôi đưa kiến thức đó vào ứng dụng
Cấp độ 4 – Phân tích (Analyzing): Tôi phân tích kiến thức sau khi ứng dụng
Cấp độ 5 – Đánh giá (Evaluating): Tôi đánh giá và đưa nó trở thành kiến thức của mình
Cấp độ 6 – Sáng tạo (Creating): Tôi tạo ra một kiến thức mới
Vậy như thế nào là hiểu biết và thông thái, ta cùng tìm hiểu về các định nghĩa vì “The beginning of wisdom is a definition of terms. ” - Socrates - Tạm dịch: “Khởi đầu của sự khôn ngoan là định nghĩa của các thuật ngữ'“
Kiến thức (Knowledge) theo nguồn expertis.vn là:
Trạng thái hoặc thực tế của việc lĩnh hội một cái gì đó.
Quen thuộc, nhận biết, hoặc hiểu biết.
Tổng thể hoặc phạm vi của những gì đã được nhận thức, khám phá, học được hoặc suy ra.
Thông tin cụ thể về một cái gì đó.
Trí tuệ (Wisdom) theo nguồn expertis.vn là:
Hiểu biết về điều gì là sự thật, là “đúng” hoặc đang diễn ra.
Hiểu biết như bình thường, đánh giá “đúng”.
Học thuật uyên bác; giàu kiến thức.
Hiểu biết đúng
True wisdom comes to each of us when we realize how little we understand about life, ourselves, and the world around us.
Tạm dịch: Sự khôn ngoan đích thực đến với mỗi chúng ta khi chúng ta nhận ra mình hiểu biết quá ít về cuộc sống, bản thân và thế giới xung quanh.
Những gì bạn biết có thực sự là “đúng” như nó là. Bạn có nhận biết “sự việc thuần” hay không.
Chủ quan, phụ thuộc cảm xúc và cảm nhận của cá nhân nhiều hơn. Hoặc khách quan, mang tính đánh giá, phán xét chung vì không thực sự trải qua.
Một sự việc khi ta tiếp nhận đều qua bước xử lý và có những điểm mù.
Chúng ta chỉ biết một nửa sự thật, vì qua con mắt của ta cũng đã phải trải qua quá nhiều sự khúc xạ, ảnh hưởng ánh sáng. Huống gì một thông tin được đưa qua não bộ, xử lý với vô vàn thần kinh cảm ứng bên trong.
Tôi đã từng thực hành một bài học về điểm mù, khi cùng nhìn một bức ảnh, nói ra một câu chuyện, cả hai luôn đưa ra những quan điểm riêng, những điểm chú ý riêng, có những chi tiết rõ ràng với người này, nhưng người kia không hề thấy.
Không biết những gì mình biết
Một bài học về thực hành tôi từng được suy nghiệm năm 2018:
Có 4 cấp bậc của việc thực hành bản thân:
(1) Không hoàn chỉnh vô thức, không biết những gì mình không biết, bản thân lúc này vẫn chưa có sự quan sát thân và tâm, chưa hiểu được mình, chưa biết gì để có thể vun bồi năng lực.
(2) Không hoàn chỉnh có ý thức, biết những gì mình không biết, bản thân có thể quan sát được thân và tâm, chưa hoàn thiện ở đâu để cải thiện bản thân, từ đó năng lực được vun bồi theo đúng hướng để giải quyết các vấn đề nổi trội.
(3) Hoàn chỉnh có ý thức, biết những gì mình biết, bản thân nhận thức bản thân mình có gì, giá trị bản thân ra sao và sử dụng nguồn lực của mình để giải quyết vấn đề.
(4) Hoàn chỉnh vô thức, không biết những gì mình biết, những người này sẽ sống theo sự phản xạ một cách tự nhiên nhất với những gì mình đang nhận biết, bản thân họ không nhận thức được họ đang có những gì vì họ chỉ đang sử dụng năng lực của mình theo một cách bản năng sinh tồn để đem lại giá trị cho người khác.
Nếu xem xét theo thang đo của Masslow, thì con người khi đạt đến mức độ cao nhất sẽ bắt đầu đi tìm hạnh phúc bản thân từ những thước đo đầu tiên hay nói cách khác lúc này con người sẽ theo đuổi theo thang đo bị đảo ngược.
Người khôn ngoan nhất
Khi đọc các câu nói nổi tiếng của Socrates, kết hợp với những gì tôi đề cập ở trên, tôi nhận thấy sự đồng thuận và hiểu về câu nói của ông hơn.
To know, is to know that you know nothing. That is the meaning of true knowledge.
Tạm dịch: Biết, là biết rằng bạn không biết gì cả. Đó là ý nghĩa của kiến thức thực sự.
“I am the wisest man alive, for I know one thing, and that is that I know nothing” - Socrates
Tạm dịch: Tôi là người khôn ngoan nhất trên đời, vì tôi biết một điều, đó là tôi không biết gì cả
Vì ông biết mọi sự trên đời này là tương đối, chỉ có ý nghĩa tại khoảnh khắc, thời điểm đó, chỉ có tác động đến người này, người kia, và thay đổi biến chuyển khác đi. Ông biết mình chẳng biết gì và cho rằng bản thân là người khôn ngoan nhất.
Vậy nên càng khôn ngoan, ta lại đơn giản.
Có những việc ta không cần phản ứng lại, ta sẽ có cách phản ứng phù hợp khi ta đủ khôn ngoan. Viết đến đây tôi hiểu tại sao gần đây người ta hay nghe “Phật pháp” khi gặp vấn đề, vì họ tin lý thuyết Phật thông thái, không có dính mắc và xem xét mọi sự việc thật thuần. Tôi không đánh giá đúng hay sai, tôi tin bạn sẽ tự tìm thấy điều gì là “đúng” với bạn.
Hãy cứ nhận thức rõ bản thân mình, và nhìn nhận mọi thứ như nó là.
Yayyyy….Nghe nhạc cùng Ngân nhaaa!
#wotn4 #day13
Bài viết thuộc thử thách viết 30 ngày của khóa học Writing On The Net.